ilkokuldan başlayarak mustafa kemal'i anlatırlar bize.annesinin adı zübeyde hanım,babasının adı ali rıza bey,kız kardeşinin adı makbule hanım.iyi de sadece bu kadar mı?başka kardeşi ya da kardeşleri yok mudur?hem sonra makbule hanım ne kadar yaşamıştır?evlenmiş midir yoksa hep bekar mı kalmıştır?eğer evlendiyse çocuğu olmuş mudur?tüm bu sorulara değinilmez okullarımızda okutulan kitaplarda.her sınıfta buluan atatürk köşelerinde bu konulara değinilmez.sanki mustafa kemal'in kardeşleri olması kötü birşeymiş,akrabaları olması kabul edilemezmiş gibi...
öncelikle şunu belirtelim-mustafa kemal ailenin dördüncü çocuğudur ve en uzun yaşayan ikinci çocuğudur.burada şunu da belirteyim.öz kardeşlerinin sıralamasında dördüncüdür.üvey kardeşlerini de sayarsak beşinci olması muhtemeldir.zira üvey kardeşlerini doğum tarihleri hakkında kesin bir bilgi yoktur.bu konuya yazımın ilerleyen bölümlerinde ayrıntısıyla değineceğim.
ali rıza bey 1839,zübeyde hanımın da 1857 yılında doğduğu tahmin edilmektedir.yine 1870 ya da 1871 yılında evlendikleri tahmin edilmektedir.bu evlilikten doğan ilk çocuk fatma'dır.1871/72 yılında doğmuş ve büyük ihimalle hastalıktan -ki diğer kardeşleri gibi- henüz 4 yaşında iken 1875 yılında selanikte ölmüştür.ikinci çoçuk ahmet'in 1874 yılında,üçüncü çocuk ömer'in 1875 yılında doğdukları tahmin edilmektedir.her ikisi de 1880 yılında ölmüşlerdir.önce ömer selanikte vefat etmiştir.zübeyde hanım iki çocuğunun ölümünden çok etkilenmiştir.ahmet'inin üzerine adeta titremektedir.bu sırada ali rıza bey gümrük memuru olarak yunanistan sınırı yakınlarında,üç-dört haneyi geçmeyen ve selanikten o dönemin koşulları için uzak sayılabilecek bir yere görevlendirlmiştir.rivayet odur ki zübeyde hanım hiç gitmek istemesede mecbur kalmış ve gitmiştir.ali rıza beyin babasının ismini taşıyan ahmet burada hastalanmış ve doktor bulunamadığı için 1880 yılında,kardeşi ömer'den sonra vefat etmiştir.cenazesi deniz kenarında bir yere defnedilmiştir.yine rivayet olunur ki,dalgalar mezarı açığa çıkamış ve çakallar ya da aç köpekler ahmet'in cesedini parçalamıştır.burada şunu da belirteyim;kimi kaynaklarlar iki kardeşim vefat tarihini 1883 diye belirtir.fakat ahmet vefat ettiği zaman zübeyde hanım mustafasına hamiledir.bu durumda 1883 yılı pek gerçekçi durmuyor.her üç kardeşte,o sıralar rumeliyi kasıp kavuran kuşpalazı (difteri) hastalığından ölmüşlerdir.zübeyde hanım,ahmet'in ölümü ve ardından yaşanan hazin olaydan çok etkilenmiş ve kocasını bırakarak selanik'e gelmiştir.
bize hep mustafa kemal'in 1881 yılında doğduğu öğretilmiştir.atatürk'ün doğum tarihi tam olarak bilinmemektedir.milli mücadelenin başlama tarihi olan yeni devletin de ilk adımı olrak kabul edilen 19 mayıs tarihini kendisi doğum günü olarak benimsemiştir;ve 19 mayıs 1881 yılı resmi kayıtlara doğum tarihi olarak geçmiştir.ama 1880 yılının aralık ayında doğduğu zübeyde hanım tarafından söylenmektedir.zübeyde hanım "mustafam zemheride doğdu."demektedir.
biz yine kardeşlerine dönelim.makbule hanım 1885 selanik'te doğmuştur,1956 yılında istanbul'da ölmüştür.ailenin en uzun yaşayan çocuğudur.polis memuru macit boysan ile evlenir.ayrıca kendisi soyadı kanunuyla birlikte "atadan" sayadını almıştır.makbule boysan atadan...-makbule hanımın hayat öyküsünü de ilerleyen yazılarımızda anlatacağım.-ailenin en küçüğü naciye'dir.1899 yılında doğmuş ve mustafa kemal harp okulunda iken 12 yaşında,1901 yılında vefat etmiştir.
gel gelelim mustafa kemal'in üvey kardeşlerine.öncelikle,ali rıza bey'in ölümünden sonra1889 yılında,mustafa 8 yaşındayken gümrük başmüdürü ragıp efendi ile evlenir.-ali rıza bey büyük ihtimalle 1889 yılının başında vefat etmiştir.zübeyde hanım ve ragıp efendi de aynı yılın sonuna doğru evlense gerek.-ragıp efendinin süreyya ve hakkı isimli iki oğlu ve ruhiye-ki rukiye de denir.fakat torunu ferhat babür tarafından ruhiye olduğu belirtilmektedir.-bir kızı vardır.süreyya bey de askerdir;ve mustafanın süreyyadan etkilendiği,hatta süreyya beyin bizzat küçük mustafa'yı okula yazdırdığı da söylenmektedir.tabii ki resmi tarihle bu konuda çelişmekteyiz.süreyya bey,balkanlarda,çetelerle yaptığı mücadelede büyük ihtimallede yüzbaşı rütbesiyle şehit olur.hakkı bey hakkında pek fazla bilgi yoktur.zira hakkı bey zübeyde hanımı pek sevmez.kendi çocuklarına ayrımcılık yaptığını düşünür.zübeyde hanım kızları makbule ve ruhiye ile birlikte türkiye'ye gelirken hakkı bey tek başına vatana döner.demiryollarında kondüktörlük yaptığı bilinmektedir en son olarak.bundan sonrada kendisinden haber alınamamıştır.ruhiye hanım ise 1943 yılında vefat etmiştir.mustafa kemal'in üvey kardeşlerinin doğum tarihleri tam olarak bilinemektedir.zaten başta mustafa kemal ve öz kardeşlerinin de doğum tarihleri kesin değildir.o dönemin şartları göz önüne alınırsa da doğal karşılanmalıdır.ruhiye hanımın ölüm tarihi biliniyor.çünkü,ölene kadar zübeyde hanımın yanında yer almıştır.süreyya bey cephede şehit olduğu için tahmi yürütülmektedir ölüm tarihi için.bu bilgiler de pek sağlıklı değildir.yukarıda da belirttiğim gibi hakkı bey için fazla bir bilgimiz yoktur.
neden mustafa kemal'i böyle anlatmazlar bilemiyorum.mustafa kemal,bu bilgilerin bilinmesi durumunda kendisinden ne kaybeder ki?neyse uzatmayayım.eğer bu konuda bilmek istediğiniz ya da eksik bulduğunuz bir yer varsa yorumlarınızda belirtirseniz sevinirim.
not1:mustafa ismi,iki yaşında,beşikten düşerek ölen amcasının ismidir.
not2:yorum kısmı,sayfanın en altında bulunmaktadır.2 adet yorum var yazmaktadır.
